?عدالت منزلتی نیاز فراموش شده
از جمله مهم ترین موارد عدالت عدالت منزلتی است که به معنای این است که هر کس و هر چیز و هر کار در جایگاه وجای ومنزلت خود باشد امیرمومنان نیز این مورد از عدالت را مهم ترین وجه عدالت برمی شمرد به گونه ای که تعریف عدالت یا حداقل مهم ترین ثمره عدالت را تحقق عدالت منزلتی می دانند
[ فَقَالَ (علیه السلام ) الْعَدْلُ یَضَع ُالأُْمُورَ مَوَاضِعَهَا
[ فرمود:] عدالت کارها را بدانجا می نهدکه باید ]
(نهج البلاغه /حکمت 437)
این بیان درباره عدالت منزلتی می رساند سایر موارد عدالت نیز به نوعی زیر مجموعه این نوع از عدالت است لذا جامعه و مجموعه ای که افراد واجزای آن در جای خود ودرکار خود نباشد به بی عدالتی ودرنتیجه به سمت انحطاط خواهد رفت وامروز متاسفانه جامعه ما از جهات و از جوانب مختلف با بی عدالتی منزلتی مواجه است که بخشی از آن به خاطر تاثیر پذیری منفعلانه دربرابر فرهنگ غرب و بخش دیگر به خاطر خروج افراد ونهادها از تعاریف قانونی و رواج بی قانونی با توجیهات دینی و انقلابی است وبخش سوم قرار گرفتن افراد درمناصب به خاطر رابطه بازی وبدون داشتن تجربه وتخصص لازم است
در بخش اول یعنی بی عدالتی منزلتی ناشی از فرهنگ غرب را به عنوان نمونه در به دست گرفتن شغلها وکارهای نا متناسب با شئون زن مسلمان ایرانی می بینیم که باعث غفلت او از وظایف وتکالیف فطری او شده است ونابسامانی های مختلف اجتماعی و فرهنگی وحتی اقتصادی را موجب شده است ونمونه دیگر توجه افراطی و البته سطحی به رشته های علوم تجربی و پایه و غفلت از سرمایه گذاری جدی وعدم سوق دادن نحبگان دانشگاهی به سمت علوم انسانی مشهود است که این مساله باعث شده اغلب افراد کم استعداد وارد رشته های علوم انسانی شوند ودرنتیجه در مراکز و جایگاه های حساس مثل حوزه مدیریت وسیاست واقتصاد که بیشتر فارغ التحصیلان این رشته باید درآنها حضور داشته باشند این حوزه ها از خلا وجود افراد نخبه رنج می برد ولذا کارهای اساسی کشور سامان نمی گیرد اما در بخش دوم یعنی عمل بر خلاف وظایف و تعاریف قانونی به نام دین واحساس وظیفه یا انقلابی گری به نمونه های فروان از جمله دخالت وحضور نظامیان در امور فرهنگی واقتصادی می توان اشاره کرد که حکم چند روز پیش درباره فرمانده اسبق نیروی انتظامی به خاطر دخالت غیر قانونی در امور اقتصادی و فروش نفت یکی ازاین موارد است واختلافات پدید آمده بین دولت وبرخی نهادهای نظامی نیز بازگشت به همین تخلف از وظایف قانونی برخی از نهادها دارد که می خواهند در فرهنگ وسیاست و اقتصاد نیز دخیل باشند آن هم دخالتی تام ودر بخش سوم هم نمونه ها فروان است یک مورد آن ریاست سابق تامین اجتماعی بود که به صرف رابطه باندی در جایگاهی قرار گرفت که خسارات بزرگی بر کشور زد و موجد فسادهای مهمی گشت
و مهم ترین نتیجه مهلک بی عدالتی منزلتی بروز هرج و مرج در جامعه و رواج روحیه مسئولیت ناپذیری وبه تبع فسادهای مختلف است ولذا در سهم خواهی های قدرت و ثروت همه بخش های جامعه و نظام حضور دارند اما در پاسخ گویی هر کس یا مجموعه ای دیگری را مقصر می داند تعیین جایگاه افراد به حدی حیاتی است که حتی در مجموعه های کوچک نیز وجودش از دیدگاه بزرگان دینی ضروری است لذا حضرت امیر در توصیه به فرزند بزرگوار خود تقسیم وظایف را حتی بین کارگران وعمله یک خانواده ضروری می داند ومی فرماید :
[وَ اجْعَلْ لِکُلِّ إِنْسَانٍ مِنْ خَدَمِکَ عَمَلاً تَأْخُذُهُ بِهِ فَإِنَّهُأَحْرَی أَلاَّ یَتَوَاکَلُوا فِی خِدْمَتِکَ
و هر یک از خدمتکارانت را کاری به عهده بگذار، و آن را بدان کار بگمار تا هر یک وظیفه خویش بگزارد و کار را به عهده دیگری نگذارد] (نهج البلاغه /نامه 31)
وباتاسف در جامعه ما با فاصله گرفتن از این راهنمایی های حکیمانه وجامعه ساز بزرگان خود گاه امور را به سمت ناکجا آباد می بریم